برداشت آمریکایی از شاهنامه !
اولین جلد از مجموعه داستانهای مصور رستم (داستانهایی از شاهنامه)
همه ما نام هرکول، قهرمان افسانه ای را شنیده ایم و برایمان جالب است که درباره باقی خدایان و شخصیتهای اساطیری یونان چیزهایی بدانیم. البته، رستم را نیز میشناسیم.اما آیا برای شناختن باقی قهرمانان شاهنامه همانقدر مشتاق هستیم؟ چند نفر از ما گردآفرید را میشناسند؟ پدر زال را چطور؟ واقعیت این است که غالبا فرهنگ غرب برایمان جذابیت بیشتری دارد، شاید چون درباره اش بیشتر تبلیغ میشود.اما حالا کار به جایی رسیده که آمریکاییها میخواهند داستانهای خودمان را هم، با شکل و شمایل مورد علاقه خودشان به ما غالب کنند!این مطلب را بخوانید:
واقعا" نمی دانیم اسمش سیاست های تهاجم فرهنگی از سوی غربی ها هست یا تموم شدن سوژه های هالیوودی یا برداشت های کاملا" دقیق و حساب شده غرب از غنای فرهنگی کشورهایی مانند ایران ... یا حتی بی توجهی ما ایرانی ها به مسائل فرهنگی و تاریخی کشور خودمان و ... که باعث میشود تا شرکت های آمریکایی دانسته یا ندانسته فعالیت هایی را انجام بدهند تا در ظاهر حداقل نشان از این داشته باشد که بیشتر از خود ما در حال تحقیق و تفحص پیرامون فرهنگ و تاریخ سایر کشورها مانند ایران هستند. لابد خیری در آن دیده اند که هنوز ما نمی دانیم و اندر خم یک کوچه در حال بازی های کودکانه هستیم.
یکی از دوستان سایت بهترین های ایران یک لینک برای ما ارسال داشتند که هم جای خوشحالی است و هم جای تاسف. شرکتی بنام Hyperwerks که از یک سری هنرمند (گرافیست و نویسنده) تشکیل شده است و از سال 1997 اقدام به تهیه انواع محصولات فرهنگی، هنری مانند داستانهای مصور، فیلم های کارتونی و ... نموده است، اخیرا" اقدام به انتشار مجموعه داستانهای مصوری از شاهنامه را نموده است. (www.hyperwerks.com) واقعا" نمی دانیم اسمش سیاست های تهاجم فرهنگی از سوی غربی ها هست یا تموم شدن سوژه های هالیوودی یا برداشت های کاملا" دقیق و حساب شده غرب از غنای فرهنگی کشورهایی مانند ایران ... یا حتی بی توجهی ما ایرانی ها به مسائل فرهنگی و تاریخی کشور خودمان و ... که باعث میشود تا شرکت های آمریکایی دانسته یا ندانسته فعالیت هایی را انجام بدهند تا در ظاهر حداقل نشان از این داشته باشد که بیشتر از خود ما در حال تحقیق و تفحص پیرامون فرهنگ و تاریخ سایر کشورها مانند ایران هستند. لابد خیری در آن دیده اند که هنوز ما نمی دانیم و اندر خم یک کوچه در حال بازی های کودکانه هستیم.
مجلات Comic که استفاده از آنها در کشور ما خیلی رایج نبوده در بسیاری از کشورها طرفداران بسیاری دارد، برای نمونه نگاهی به کشور ژاپن می اندازیم. برخلاف ظاهر امر داستانهای مصور در کشور ژاپن نه تنها برای نوجوانان و جوانان جذابیت دارد بلکه از این نوع مجلات برای رساندن پیام به بزرگسالان نیز استفاده می شود و این قشر از مردم کشور ژاپن جزو پر طرفدارترین علاقمندان این مجلات می باشند، بگونه ای که در این کشور شما می توانید در تمامی کیوسک های روزنامه فروشی، فروشگاه ها، ایستگاه های مترو و ... انواع این مجلات را برای سنین مختلف مشاهده کنید و این یکی از روشهای کارای اطلاع رسانی و بیان عقاید در کشور ژاپن می باشد.
شرکت Hyperwerks معتقد است که توانسته از زمان شروع بکار در آمریکا فرهنگ روایت داستان مصور را در میان عموم جامعه آمریکا جای بیندازد. این شرکت که از ابتدای راه اندازی تا کنون مجموعه شخصیت ها و داستانهای مصور مختلفی را از سراسر جهان تهیه کرده است، اخیرا" برداشتهایی از قهرمانان و داستانهای شاهنامه بنام رستم را در دست تهیه دارد.
بله در ظاهر تا کنون طرح تهیه تعداد زیادی از داستانهای مصور راجع به رستم قهرمان افسانه ای شاهنامه توسط نویسندگان و طراحان این شرکت آماده شده و یکی از این داستانها نیز به بازار عرضه شده است. خدا می داند که تا چه حد این داستانها با حقایقی که بسیاری از ما در باره شاهنامه و رستم می دانیم تطابق دارد و یا چه مقدار آنها تحریف شده و چهره غربی بخود گرفته اند.
اما چه می شود کرد جذابیت تاریخی و کشش فرهنگی ما ایرانیان به اندازه ای است که حتی اگر خود ما بفکر شناساندن آن به جهانیان نباشیم، آنها خود به سراغ ما خواهند آمد. ظاهر امر آن است که جذابیت این داستانها به جایی رسیده که کالاهای تبلیغاتی نیز برای این شخصیت های داستانی مانند لیوان (Mug) و ... درست شده است.
اما آنها راجع به انتخاب رستم و شاهنامه اینگونه می گویند :
"داستانهای رستم از شاهنامه آخرین پروژه ما می باشد که بر اساس داستانهای غنی شاهنامه فردوسی است. این کتاب شامل داستانهای بسیاری راجع به دلاوران، جنگجویان و افراد شجاعی است که برای اولین بار وارد صحنه Comic آمریکا شده اند. رستم قهرمان دلاور سرزمین افسانه ای ایران است که میخواهد سرزمین خود توران را از گزند تاخت و تاز دشمنان محافظت کند و ..."
همچنین بیایید نگاهی به شخصیت های این مجموعه داستانها و تعریفی که این شرکت از آنها دارد بیندازیم : اما چه می شود کرد جذابیت تاریخی و کشش فرهنگی ما ایرانیان به اندازه ای است که حتی اگر خود ما بفکر شناساندن آن به جهانیان نباشیم، آنها خود به سراغ ما خواهند آمد. ظاهر امر آن است که جذابیت این داستانها به جایی رسیده که کالاهای تبلیغاتی نیز برای این شخصیت های داستانی مانند لیوان (Mug) و ... درست شده است.
اما آنها راجع به انتخاب رستم و شاهنامه اینگونه می گویند :
"داستانهای رستم از شاهنامه آخرین پروژه ما می باشد که بر اساس داستانهای غنی شاهنامه فردوسی است. این کتاب شامل داستانهای بسیاری راجع به دلاوران، جنگجویان و افراد شجاعی است که برای اولین بار وارد صحنه Comic آمریکا شده اند. رستم قهرمان دلاور سرزمین افسانه ای ایران است که میخواهد سرزمین خود توران را از گزند تاخت و تاز دشمنان محافظت کند و ..."
Rostam : قهرمان و جنگجوی قدرتمند شاهنامه و پهلوان شمشیر بدستی که از سرزمین ایران، سرزمین افسانه ای زیبایی ها مراقبت می کرد. او فرزند زال و رودابه بود.
Raqsh : اسب رستم، اسبی که فقط رستم توانایی سوار شدن بر او را داشت و تنها مرد قوی بود که می توانست او را مهار کند. او زیبا ترین و قدرتمند ترین اسب تمام دنیا بود.
Zal : اولین جنگجو و قهرمان ایرانی بود که از یک مرغ افسانه ای بدنیا آمده و زبانه های آتش این مرغ موهای زال را تا ابد سفید کرده است. زال همسر رودابه و پدر رستم می باشد.
Tahmineh : دختر شاه توران و همسر رستم و مادر سهراب.
Sohrab : فرزند رستم و تهمینه که قدرت و توانایی های پدر را به ارث برده بگونه ای که در جوانی می تواند با هر مبارزی با در توران نبرد کند.
Kai-Kavous : کیکاووس شاه ایران که در جوانی توسط زال و رستم بر تخت شاهی نشست. او همواره از قدرت رستم می ترسید و در حقانیت او شک داشت.
Afrasiab : افراسیاب مشاور کیکاووس بود، مردی پلید و جادوگر که همواره در فکر به تخت سلطنت نشستن بود. او در مواردی بعنوان جانشین شاه بر تخت می نشست اما همواره از زال و رستم ترس و وحشت داشت. حتی اگر کمی با شاهنامه آشنا باشید خواهید دید که مطالب ذکر شده از طرف این شرکت تا چه حد با داستانهای شاهنامه فاصله دارد. آیا زال فرزند سام است یا ققنوس و یا اینکه اصلا" سیمرغ فقط زال را بزرگ کرده است. آیا مگر نه اینکه تهمینه دختر شاه سمنگان می باشد، مگر نه اینکه افراسیاب پادشاه توران بوده و رخش همانند آتش رنگ و روی سرخ داشته است و ....
به هر حال ما که نمی دانیم باید از دست اندرکاران این شرکت تشکر کنیم یا شکایت چرا که خواسته یا ناخواسته در حال شناساندن شاهنامه و قهرمانان ایرانی در قاره ای دیگر به مردم عامی می باشند. مردمی که شاید شناخت درستی از فرهنگ و تاریخ کشور ما نداشته باشند.
کلمات کلیدی :
