چرا انتخاب وبگاههای دولتی در شورای عالی اطلاعرسانی؟

برای خوانندگان این یادداشت، کاملا مبرهن است که در حال حاضر تقریبا هیچ
سرویس جدی و درخوری از سوی دستگاه‌های دولتی ارائه نمی‌گردد و در مقایسه
با حجم دولت، خدمات گوناگون نفوذ اینترنت، و ... عرضه خدمات از سویی هیچ
رشدی را شاهد نبوده است. بدیهی‌ترین دلیل این است که هنوز اغلب این
دستگاه‌ها، کوچکترین جای پایی در شبکه اینترنت ندارند و اگر هم به ندرت
دارای سایتی باشند، معمولا حاوی چند صفحه استاتیک ساده با اطلاعات حداقلی
است که گاه در طول سال یکبار هم به روز نمی‌شوند.

چرا انتخاب وب‌گاه‌های دولتی در شورای عالی اطلاع‌رسانی؟
محمود اروج‌زاده- دنیای کامپیوتر و ارتباطات
از زمانی که شبکه‌های اطلاع‌رسانی گسترش یافتند و به خصوص پس از آسان شدن
دسترسی به شبکه جهانی اینترنت، همیشه نخستین و با اهمیت‌ترین خواسته‌ای که
برای این شبکه‌ها فرض می‌شد، گسترش دانش و اطلاعات بود که با گذشت زمان و
نفوذ بیشتر این شبکه‌ها در زندگی مردم جهان، همه می‌توانستند به دریایی از
اطلاعات که به تدریج به اقیانوسی بی‌منتها بدل شد- دسترسی پیدا کنند.

میزان و تنوع اطلاعات گوناگون علمی، اجتماعی، سیاسی، و غیره با رشدی
تصاعدی در پهنه این شبکه افزایش یافت و در سوی دیگر همه استفاده‌کنندگان
شبکه، روز به روز به حجم بیشتری از اطلاعات دسترسی پیدا کردند. این واقعیت
می‌توانست کارکرد شبکه اینترنت را صرفا در حد یک ابزار اطلاعاتی یا حداکثر
آموزش محدود نمایند، اما با گذشت زمان و با افزایش قابلیت شبکه، کارکردهای
دیگری نیز پیدا شدند که از جمله مهمترین آنها، امکان خدمات‌رسانی بود که
به واقع تحولی در این ابزار ایجاد نمود اکنون دیگر نگاه کاربران به این
شبکه، فقط به مانند یک کتاب نبود که امکان خواندن و کسب اطلاعات آن را
دارند، بلکه همانند ابزاری است که می‌توانند مستقیم یا غیرمستقیم خدماتی
را از طریق آن درخواست کرده و بخشی از امور خود را از طریق آن به انجام
برسانند.

به عنوان اولین و ساده‌ترین سرویس، اکنون این امر امکان‌پذیر بود که بدون
مراجعه به یک مرکز یا اداره و درخواست یک سرویس خاص، همه این مراحل به
سادگی و از طریق پایگاه ویژه‌ای که با آن مرکز یا اداره در ارتباط است
انجام گیرد و بدین ترتیب کار و فعالیت واقعی و فیزیکی، تبدیل به یک فعالیت
ساده و سریع در فضای شبکه اینترنت می‌شد.

دولت الکترونیک
اجرای کارها و اهداف عملی از طریق شبکه، چیزی است که در واقع معنای داشتن
«خدمات الکترونیک» است و بدین ترتیب شرکت‌ها، ادارات و ... می‌توانند با
انتقال فعالیت‌ها و خدمات خود بر بستر شبکه، به ارائه خدمات الکترونیک
بپردازند. با ادامه این مسیر، خود به خود به ذهن طراحان به سمت «دولت
الکترونیک» معطوف می‌شود، چرا که دولت‌ها در حقیقت بزرگترین هدف و مقصد
کاربران برای کسب اطلاعات لازم و درخواست و انجام سرویس‌های گوناگون است،
این واقعیت در کشورهایی که که در آنها دولت حجمی بزرگ و نقشی اولیه در
جریان امور دارد، اهمیت بیشتری می‌یابد.

به عنوان مثال در مدیران بنا بر سابقه تاریخی، دولت واجد اولین و مهم‌ترین
نقش در عرصه اقتصاد و اجتماع و ... است به گونه‌ای که نقش مجموعه بخش
خصوصی به ‌هیچ عنوان قابل مقایسه با جایگاه دولت نیست و از همین روست که
برخی صاحبنظران به طنز، دولت را کارفرمای همه شهروندان می‌دانند. اینجاست
که ضرورت پیاده‌سازی دولت الکترونیک دیده می‌شود و به قیاس مثال بالا،
اهمیت توجه به پایگاه اطلاع‌رسانی دستگاه‌ها نیز خود را نشان می‌دهد.
فعالیتی که اخیرا از سوی شورای عالی اطلاع‌رسانی انجام شده، از همین دریچه
قابل ارزیابی است و با عطف به مقدمات بالا باید آن را مورد توجه قرارداد،
هر چند به نظر می‌رسد این اقدام دیرهنگام است و با توجه به ورود اینترنت
به کشورمان با پیشینه‌ای حدود یک دهه که هنوز نتوانسته چندان کاربردی در
عرصه ارائه خدمات را محقق نماید، در حالی که در صورت شروع زودتر این
اقدام، می‌شد امید بیشتری به نتیجه آن بست.

برای خوانندگان این یادداشت، کاملا مبرهن است که در حال حاضر تقریبا هیچ
سرویس جدی و درخوری از سوی دستگاه‌های دولتی ارائه نمی‌گردد و در مقایسه
با حجم دولت، خدمات گوناگون نفوذ اینترنت، و ... عرضه خدمات از سویی هیچ
رشدی را شاهد نبوده است. بدیهی‌ترین دلیل این است که هنوز اغلب این
دستگاه‌ها، کوچکترین جای پایی در شبکه اینترنت ندارند و اگر هم به ندرت
دارای سایتی باشند، معمولا حاوی چند صفحه استاتیک ساده با اطلاعات حداقلی
است که گاه در طول سال یکبار هم به روز نمی‌شوند. با این اوصاف کاملا
طبیعی است که بتوان امیدی به شکل‌گیری دولت الکترونیک بست. وادارکردن
دستگاه‌ها و ادارات به توجه بیشتر نسبت به سایت اطلاع‌رسانی خود می‌توانند
مقدمه‌ای مناسب بر این نیاز باشد.

این مهم هر چند تا کنون مغفول بوده و متولی و مسئولی نداشته، اما به نظر
می‌رسد می‌توانند به وظیفه مهم شورای عالی اطلاع‌رسانی تبدیل شود. این
شورا که در دوره نخست فعالیت خود، محور برنامه‌ریزی و مدیرت عرصه ICT
کشورمان بود، در دوره بعدی خود شاهد افول و رکود بود، اما اکنون این حرکت
به ویژه از آنجا که با آیین‌نامه جدیدش در عرصه فرهنگی متناسب است،
می‌تواند شروعی دوباره تلقی شود.