آشنایی با علایم، عوارض و راههای کنارآمدن با یائسگی
حال و روز خوشی ندارم. شبها خوابم نمیبرد. وقتی هم که میخوابم، نیمهشب
آنقدر عرق میکنم که نپرس. روزها هم مدام گُر میگیرم. خسته شدم از این
وضع و. . .» یک نگاهی به دور و بر خودتان بیندازید. چند تا خانم میانسال
میتوانید پیدا کنید که از این دست شکایتها نداشته باشد؟ راستش این شتر
(منظور از شتر، همان شروع علائم یائسگی است!) شتری است که درِ خانه همه
خانمها میخوابد و فقط شدتش کم و زیاد دارد. تنها کاری هم که باید کرد،
این است که یاد بگیریم چطور این شتر سرکش را رام کنیم! این کار هم از دست
هر کسی برنمیآید مگر اینکه آشنایی درست و دقیقی با این اتفاق طبیعی
زندگی، یعنی یائسگی، داشته باشد. آزمون زیر میتواند به شما کمک کند
دانستههای خودتان را درباره یائسگی محک بزنید. هر جمله را بخوانید و
ببینید از نظر شما آن جمله درست است یا غلط. همین. پاسخنامه کامل در
انتهای همین مطلب آمده است و میتوانید پس از آزمون به معلومات خودتان
نمره بدهید.
1- همه خانمها در حوالی سن 50 سالگی یائسه میشوند.
درست غلط
2- در زمانیکه هنوز دورههای قاعدگی ادامه دارد، باز هم ممکن است علائم یائسگی پیدا شود.
درست غلط
3- وقتی به سنین یائسگی نزدیک میشوید، احتمال اینکه دچار حملات گُرگرفتگی شوید، وجود دارد.
درست غلط
4- وجود مقداری لکهبینی یا خونریزی در خانمهایی که یائسه شدهاند، طبیعی است.
درست غلط
5- در دوره بعد از یائسگی، استخوانها با سرعت بیشتری تحلیل میروند.
درست غلط
6- در خانمهایی که یائسه میشوند، مشکلات ادراری شایعتر است.
درست غلط
7- هنگامی که خانمی یائسه میشود، تحریک جنسی او با تأخیر انجام میشود.
درست غلط
8- خانمها، یکی دو سال قبل از یائسگی، دچار اختلال خواب میشوند اما پس از مدتی، ناگهان مشکلات خوابشان کم میشود.
درست غلط
9- اگر یائسگی به طور غیر منتظره و ناگهانی روی بدهد، با علایم شدیدتری همراه خواهد بود.
درست غلط
10- علایم یائسگی در هر خانمی که رخ بدهد، نیاز به درمانهای طبی دارد.
درست غلط
پاسخ 1:
این جمله، نادرست است. با وجودی که یائسگی طبیعی (موسوم به منوپوز) در
اغلب خانمها در اوایل دهه پنجم زندگی (معمولاً بین 51 تا 52 سالگی) روی
میدهد، ولی یکی ممکن است خیلی زودتر (مثلاً در اوایل دهه سوم زندگی)
یائسه شود؛ در حالی که دیگری به سن 60 سالگی میرسد و هنوز خبری از علائم
یائسگی در او نیست. در ضمن، توجه داشته باشید که علایم یائسگی در همه
خانمها به یک شکل نیست.
پاسخ 2:
درست است. شما ممکن است علائم یائسگی را، حتی در زمانیکه هنوز
خونریزیهای ماهانهتان ادامه دارد، در خودتان احساس کنید. این مرحله تحت
عنوان «پِری منوپوز» شناخته میشود که معنای تحتاللفظی آن، «حوالی
یائسگی» است و به دو سه سال قبل و بعد از یائسگی اطلاق میشود. در این
مرحله، سطح هورمونهای بدن در نوسان است و به طور نامنظم بالا و پایین
میرود. در نتیجه ممکن است دچار حملات گرگرفتگی شوید یا در عادت
ماهانهتان تغییراتی ایجاد شود؛ مثلاً مقدار خون بیشتر یا کمتری از بدنتان
دفع شود یا مدت زمان هر چرخه در بدنتان کوتاهتر یا طولانیتر از قبل شود
یا در ماههایی از سال اصلاً عادت ماهانه نداشته باشید.
پاسخ3: درست
است. اکثر خانمها حدوداً یکی دو سال قبل از یائسگی دچار حملات گُرگرفتگی
میشوند اما این موضوع درباره همه خانمها صدق نمیکند. آمارها نشان
میدهند که بین 80 تا 85 درصد خانمها در سالهای حول و حوش یائسگی، این
حالت را تجربه میکنند. البته شدت و تناوب این حملات در همه خانمها یکسان
نیست. در ضمن، شیوع گُرگرفتگی و تعریقهای شبانه (موسوم به علایم
وازوموتور) در خانمهایی که چاق هستند و در سنین پایینتری یائسه میشوند،
بیشتر است. رعایت برخی اصول ساده مثل پوشیدن لباسهای نازک، اجتناب از
الکل و پرهیز از مصرف غذاهای ادویهدار و تند میتواند این علایم را کاهش
دهد. برخی از خانمها عقیده دارند که مصرف سویا هم در درمان این حالت مؤثر
است اما هنوز تأثیر آن به صورت علمی اثبات نشده است. به طور کلی، میتوان
گفت که درمان با استروژن در بسیاری از خانمها بهترین نتایج را در برطرف
کردن این علایم داشته است.
پاسخ 4:
این جمله، کاملاً نادرست است. وجود لکهبینی یا خونریزی نامنظم، هرچند در
حول و حوش یائسگی شایع است ولی اینکه خانمی در دوره بعد از یائسگی،
خونریزی داشته باشد، اصلاً طبیعی نیست؛ اگرچه در خانمهای یائسهای که
تحت درمان با هورمون هستند، ممکن است چنین خونریزیهایی دیده شود.
بنابراین توصیه میکنیم که در صورت هرگونه لکهبینی یا خونریزی واژینال
غیر منتظره، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا در صورت لزوم، شما را از
نظر علل جدی اینگونه خونریزیها مثل سرطان رحم مورد بررسی قرار دهد.
پاسخ 5:
درست است. بدن شما در سالهای اول یائسگی با بیشترین سرعت، توده
استخوانیاش را از دست میدهد ولی در سالهای بعد، سرعت این روند ثابت
میماند. هنگامی که بدن، با سرعت توده استخوانی خود را از دست میدهد،
قادر به جایگزینی آن با همان سرعت نخواهد بود و در نتیجه، استخوانهای شما
پوک میشوند. به این پدیده، استئوپروز یا پوکی استخوان میگویند و حتماً
میدانید که استئوپروز، خطر شکستگی استخوان را افزایش میدهد.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که در
تمام طول عمرشان به طور منظم ورزش میکنند و ورزش در زندگی آنها به یک
عادت تبدیل شده است، باید این مژده را به شما بدهیم که تا حد زیادی از خطر
پوکی استخوان در امان هستید. البته مسلماً این تأثیر در افرادی که تازه در
سنین بالا به یاد ورزش کردن میافتند، تا حد زیادی کمتر میشود.
با این وجود، پزشکان توصیه میکنند که
در اکثر روزهای هفته حداقل به مدت نیم ساعت به فعالیتهای ورزشی از جمله
پیادهروی بپردازید و ضمناً در رژیم غذاییتان نیز از مقادیر کافی کلسیم و
ویتامین D که برای ساخت استخوان بسیار ضروری هستند، استفاده کنید. جهت
تأمین این مواد، توصیه میشود که به میزان کافی از لبنیات، غذا و
نوشیدنیهای کلسیم و سبزیجات دارای برگ سبز استفاده کنید. و اگر این امکان
برای شما وجود ندارد، از مکملهای کلسیم و ویتامین D استفاده نمایید.
علاوه بر این اگر شما به دلایلی، بیشتر از حد طبیعی در معرض خطر پوکی
استخوان قرار دارید، ممکن است پزشکتان داروهایی مثل رالوکسیفن را که برای
استحکام استخوان مفیدند، برای شما تجویز کند.
پاسخ 6:
درست است. در دوره یائسگی سطح هورمون استروژن در بدن شما کاهش مییابد و
پایین آمدن میزان استروژن باعث کوتاه و باریک شدن پیشابراه (لولهای که
ادرار را از مثانه به خارج هدایت میکند) میشود و در نتیجه بدن شما بیشتر
در معرض خطر عفونت مجاری ادراری و برخی مشکلات ادراری دیگر قرار میگیرد.
بنابراین، ممکن است در حول و حوش یائسگی یا بعد از آن برخی از مشکلات
ادراری زیر را تجربه کنید:
نیاز مکرر به تخلیه مثانه؛ احساس
ناگهانی نیاز به دفع ادرار حتی در زمانی که مثانه شما پر نیست؛ دفع غیر
ارادی ادرار به دنبال یک احساس نیاز فوری به تخلیه مثانه (بیاختیاری
فوریتی)؛ بیدار شدن مکرر در طی خواب شبانه برای دفع ادرار؛ دفع غیر ارادی
ادرار در هنگام سرفه، عطسه، خندیدن یا زور زدن (بیاختیاری استرسی)؛ نشت
ادرار به هنگام تماس جنسی و احساس سوزش هنگام ادرار کردن. در صورتی که
این مشکلات به حدی رسیده که زندگی شما را مختل کرده است، توصیه میکنیم با
پزشک خودتان مشورت کنید تا درباره روشهای درمانی ممکن، برایتان توضیحاتی
ارایه دهد.
پاسخ 7: درستش
این است که وقتی یائسه میشوید، عملکرد جنسیتان نسبت به قبل تغییر
میکند. به طور کلی، تمایلات جنسی در خانمها و آقایان با افزایش سن کمتر
میشود ولی این کاهش میل جنسی در خانمهای حوالی 40 تا 50 سال بارزتر است.
علت اصلیِ کم شدن تحریک جنسی در خانمهای یائسه نیز افت مقدار استروژن در
بدن آنها است. کاهش استروژن باعث میشود که پوست و بافتهایی که واژن
(دستگاه تناسلی خارجی خانمها) را مفروش کردهاند، نازک و خشک شوند و در
نتیجه رابطه جنسی، ناخوشایند و دردناک شود. البته تغییرات جسمی دیگری هم
در خانمهای یائسه روی میدهد که در کاهش لذت آنها از ارتباط جنسی مؤثر
است اما این در مورد همه خانمها صادق نیست. در سمت مقابل، برخی از
خانمهای یائسه چون دیگر نگرانی از بروز حاملگی ناخواسته ندارند، آرامش
روانی بیشتری در هنگام تماس جنسی پیدا میکنند و نسبت به قبل لذت بیشتری
میبرند و به طور کلی میتوان گفت که معمولاً زنانی که روابط جنسی را از
سنین پایینتری آغاز کردهاند، در زمان یائسگی تمایل جنسی در آنها بیشتر
است.
پاسخ 8:
این جمله درست نیست. اغلب خانمها در زمان یائسگی در خواب شبانهشان دچار
مشکل میشوند، مثلاً ممکن است به سختی به خواب بروند، در طی شب چند بار از
خواب بیدار شوند یا اینکه صبحها بسیار زودتر از حد معمول از خواب بپرند
و دیگر خوابشان نبرد. علاوه بر این، ممکن است شما در طول شب دچار
گُرگرفتگی شوید و عرق کنید، به طوری که بدنتان خیس عرق شود. وقتی خواب
شبانه شما با کیفیت خوبی همراه نباشد ممکن است در طول روز، زودرنج و
تحریکپذیر شوید و احساس کنید حافظهتان کم شده است و دردسرهایی از این
قبیل.
پاسخ 9: درست
است. معمولاً در خانمهایی که به طور ناگهانی یائسه میشوند (مثلاً طی عمل
جراحی، تخمدانهایشان را برمیدارند یا تحت درمان سرطان قرار میگیرند)
علائم یائسگی با شدت بیتشتری روی میدهد. این خانمها برای اینکه بتوانند
این علایم را تحمل کنند، معمولاً نیاز به درمانهای حمایتی دارند.
پاسخ 10: این جمله
نادرست است. یائسگی یک رویداد طبیعی است و معمولاً اثرات کمی روی بدن شما
میگذارد؛ مثلاً، نسبت به گرما حساستر میشوید و شبها نمیتوانید مثل
قبل بخوابید. ولی اغلب شما میتوانید این علایم را بدون درمان دارویی تحمل
کنید. اگر این علایم آنقدر شدید است که در زندگیتان مشکلاتی ایجاد کرده،
درمانهای مؤثری برای رفع این مشکلات وجود دارد که در صورت صلاحدید پزشک،
برای شما تجویز میشود.
منبع.پیک تندرستی
کلمات کلیدی : زیبایی، اندام خوب