نگاهی به رشد اقتصادی چین و روابط آن با ژاپن
نگاهی به رشد اقتصادی چین و روابط آن با ژاپن
کشور کمونیستی چین که راه پیوستن به‌نظام سرمایه‌داری و
بازار آزاد را در پیش گرفته است، در چند سال اخیر همچنان به رشد اقتصادی
دو رقمی خود ادامه می‌دهد.
امروز در تمام نقاط جهان، کالاهای چینی
بخش بزرگی از فروشگاه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند، بگونه‌ای که هم‌اکنون
کشور چین لقب "کارخانه جهان" را بخود گرفته است.
بسیاری از کارشناسان
اقتصادی بر این باورند که بخش بزرگی‌از رشد اقتصادی چین مدیون
سرمایه‌گذاری‌های خارجی است که چرخ‌های صادرات این کشور را به حرکت
درآورده است.
البته این موضوع را نیز نمی‌توان پنهان کرد که
سیاست‌های اصلاحاتی و نرم اقتصادی دولت کمونیستی چین که سبب جذب
سرمایه‌های خارجی شده، خود از دیگر عوامل دگرگون شدن وضعیت اقتصادی این
کشور است.
در میان کشورهای‌سرمایه‌گذار در چین، ژاپن‌که نخستین
کشورنیرومند اقتصادی در آسیا و دومین کشور نیرومند اقتصادی جهان محسوب
می‌شود، جای بزرگی را به خود اختصاص داده است.
رشد اقتصادی شتابان
چین سبب شده است تا در درون ژاپن یک سری نگرانی‌هایی پیرامون پدیدار شدن
یک رقیب بزرگ به‌نام "اژدهای خفته" برای این کشور بوجود آید.
از سوی
دیگر برخی دیدگاه‌ها در ژاپن، نیرومند شدن اقتصاد چین را یک فرصت خوب برای
ژاپن دانسته و به این موضوع به عنوان فال نیک نگاه می‌کنند.
آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد، هم‌اکنون حدود ? ???هزار شرکت ژاپنی در چین سرمایه‌گذاری کرده و مشغول فعالیت در این کشور هستند.
برپایه
این آمارها، حجم سرمایه‌گذاری شرکت‌های ژاپنی‌در چین به? ???میلیارد دلار
رسیده که این سرمایه‌گذاری سبب ایجاد اشتغال برای حدود ? ???میلیون چینی
شده است.
برکات حضور شرکت‌های ژاپنی برای چین تنها به سرمایه‌گذاری
در این کشور محدود نشده و برای خزانه دولت چین نیز سالانه حدود ?
???میلیارد ین مالیات‌به ارمغان آورده است.( هر دلار در بازار امروز برابر
با حدود ? ????ین است) آمارهای سازمان تجارت خارجی ژاپن (جترو) نیز نشان
می‌دهد که‌در سال گذشته میلادی (? (?????حجم مبادلات بازرگانی ژاپن و چین
نزدیک به ? ????میلیارد دلار بوده است که در بالاترین سطح تاکنون قرار
دارد.
برآوردهای انجام شده از این احتمال خبر می‌دهد که مبادلات
بازرگانی ژاپن با چین در سال جاری میلادی به ? ????میلیارد دلار برسدو این
خود بیانگر اهمیت بسیار فراوان رابطه اقتصادی و بازرگانی این دو کشور
همسایه امابا دو نظام کاملا متفاوت است.
پرفسور "تویو
گیوتن"رییس‌انستیتو امور بین‌المللی ارزی ژاپن پنجشنبه شب طی سخنانی در
توکیو گفت:برای ژاپن اهمیت رابطه اقتصادی باچین، برابر با اهمیت رابطه با
آمریکا است.
گیوتن افزود: روابط استوار اقتصادی ژاپن با چین نه تنها برای دو کشور، بلکه برای منطقه آسیا و در نهایت برای کل جهان مهم است.
وی
در همین حال بر این باور است که باوجود اهمیت این روابط برای دو کشور،
بوجود آمدن رقابت شدید میان ژاپن و چین در بخش‌هایی چون بازرگانی ، فناوری
و انرژی غیر قابل پیشگیری است و به‌طور یقین این دو کشور رقیب‌های سرسختی
برای یکدیگر خواهند شد.
این کارشناس اقتصادی ژاپن همچنین افزود: این
رقابت شدید به تنش‌های ویرانگرانه نمی‌انجامد و با توجه به منافع مشترک،
دو کشور در نهایت راه همزیستی با یکدیگر را خواهند پیمود.
گیوتن
توضیح می‌دهد: با وجود رشد شتابان اقتصادی چین، قدرت اقتصادی کلی این کشور
هنوز نصف قدرت اقتصادی ژاپن بوده و توانایی فردی اقتصادی هر یک از مردم
این کشور هم یک بیستم هر شهروند ژاپنی است.
وی گفت: اقتصاد چین
بگونه‌ای است که همزمان با ارایه فرصت رشد، دارای خطر ریسک نیز است و به
همین دلیل در هنگام سرمایه‌گذاری در این کشور باید به این دو موضوع توجه
داشت و تعادل را حفظ کرد.
به گفته این کارشناس ژاپنی، بازار ?
?/??میلیارد نفری چین، باز بودن جای رشد زیرساخت‌های جامعه این کشور،
پشتیبانی مردم از سیاست‌های اقتصادی دولتمردان، افزایش درآمد مالیاتی
دولت، تدبیر اندیشی‌های حکومت برای از میان بردن مشکلات، از چشم‌اندازهای
خوشبینانه درباره اقتصاد چین است.
گیوتن افزود: خوب بودن فضای جهانی
برای رشد اقتصادی چین که محور آن روابط خوب واشنگتن با پکن است نیز از
دیگر چشم‌اندازهای خوب اقتصاد چین است.
وی سرمایه‌گذاری بیش از حد در
ساخت تاسیسات نوین، ساختمان‌سازی، افزایش نرخ زمین و وابستگی بیش از حد به
صادرات را از ضعف‌ها و خطرات اقتصاد چین دانسته است.
گیوتن گفت: بالا
بودن مازاد تراز بازرگانی چین در برابر آمریکا نیز که می‌تواند تنش‌زا
باشد، از دیگر مشکلات اقتصادی فراروی چین بوده که در گذشته ژاپن هم در
دوران اقتصاد حبابی با آن درگیر بوده است.
وی افزود:از سوی دیگر رشد
اقتصادی چین سبب شده است که فاصله طبقاتی در این کشور کمونیستی افزایش
یابد و این موضوع ناخشنودی بخشی از مردم بویژه روستاییان را به دنبال
داشته باشد.
به گفته گیوتن، استفاده زیاد از حد انرژی که راه‌های
صرفه جویی از آن در چین نهادینه نشده و نیز بوجود آمدن مشکل کم‌آبی و
مشکلات مربوط به آلوده کردن محیط زیست هم از دیگر مسایلی است که چین با آن
روبرو است.
این کارشناس ارشد اقتصادی ژاپن بر این باور است که هرچند
دولت چین برای حل این مشکلات تدابیری اندیشیده و تا حدودی هم توانسته در
حل این مشکلات موفق باشد اما به‌طور بنیادی این مشکلات حل نشده است.
گیوتن
همچنین مستقل نبودن بانک مرکزی چین از دولت و سیاست ثابت نگه‌داشتن نرخ
"یوآن" در برابر ارزهای خارجی را هم از دیگر مشکلات اقتصاد چین دانسته
است.
وی می‌افزاید: دولت ژاپن هم در گذشته با ثابت نگه‌داشتن نرخ ین
در برابر دلار در سطح ? ????ین در برابر هر دلار ، زمینه افزایش صادرات
کالا به خارج را فراهم کرد اما این موضوع سبب شد که اقتصاد ژاپن به صادرات
بیش از حد وابسته شود و این موضوع بعدها اقتصاد ژاپن را با مشکل روبرو
کرد.
گیوتن گفت: دولت چین می‌داند که سرعت رشد اقتصادی این کشور زیاد
از حد شتابان بوده و ممکن است در آینده مشکلاتی را ایجاد کند و به همین
علت به دنبال متعادل کردن سرعت رشد اقتصادی خود است.
وی افزود: دولت
چین که بزرگترین نگرانیش انقلاب از سوی مردم می‌باشد، به دنبال آن است که
بااندیشیدن تدابیر گوناگون، بدون رخداد انفجار در جامعه، روند رشد اقتصادی
کشور را متعادل سازد.
گیوتن اضافه کرد: دولت چین در این زمینه موفقیت‌هایی داشته و پیش‌بینی می‌شود که تا پنج سال دیگر با مشکلی روبرو نشود.
وی
می‌گوید: به دلیل رشد اقتصادی، شهروندان شهرهای بزرگ چین از وضعیت اجتماعی
کشور خشنود هستند اما این موضوع در روستاها که از برکات رشد اقتصادی به
اندازه کافی برخوردار نیستند، فرق می‌کند.
گیوتن با اشاره به مشکلاتی
چون گسترده بودن فساد مالی، زیاد بودن محدودیت‌ها، وجود سیاست کنترل جمعیت
در چین گفت: این مشکلات در دیگر کشورها نیز وجود دارد، اما تفاوت چین با
این کشورها در آن است که این کشور دریک برهه حساس عبور از مرحله اقتصاد
سوسیالیستی به اقتصاد آزاد قرار دارد.
این کارشناس ژاپنی همچنین بر
این باور است که اصلاحات ایجاد شده از سوی رهبران چین دستاوردهای زیادی‌از
جمله بهبود وضعیت مادی دراین کشور را به همراه داشته اما این اصلاحات سبب
شده تا اصول اخلاقی پایه‌ای کمونیستی که در چین وجود داشت ، کم رنگ شود و
یک فقر روانی در این کشور بوجود آید که نگران‌کننده است.
وی گفت:
سیاست شرکت‌های ژاپنی سرمایه‌گذار در چین بر این پایه است که به علت وجود
برخی ریسک‌ها در این کشور نباید وابستگی زیاد به چین داشت و به همین دلیل
آنها علاوه بر چین، بخشی دیگر از کانون‌های خود را در کشور سومی همچون
ویتنام قرار می‌دهند.
رییس انستیتو امور بین‌المللی ارزی ژاپن
درزمینه افزایش توجه دولتمردان ژاپنی به هند و احتمال رقابت میان هند و
چین، افزود: اقتصاد هند در شرایط کنونی هنوز قابل رقابت با اقتصاد چین
نیست اما در ? ???سال آینده این موضوع ممکن است فرق کند.
گیوتن در
زمینه اینکه آیا شرکت‌های ژاپنی از این پس به سرمایه‌گذاری در چین ادامه
خواهند داد یا خیر، گفت: هم اکنون آمریکا در رده نخست کشورهایی است که
شرکت‌های ژاپنی در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند و حجم آن هنوز با حجم
سرمایه‌گذاری انجام شده در چین قابل مقایسه نیست.
وی با بیان این
موضوع افزود: به همین دلیل با توجه به ضرورت تعادل داشتن در سرمایه‌گذاری،
چین هنوز هم می‌تواند محلی خوبی برای سرمایه‌گذاری بیشتر شرکت‌های ژاپنی
باشد.
کلمات کلیدی :
