سویفت، جاناتان Swift, Jonathan . رمان‌نویس، شاعر و هجوپرداز انگلیسی (1667-1745) سویفت در دوبلین Dublin، پس از مرگ پدر زاده شد و زیر نظر عموهایش پرورش یافت، تحصیلات خود را در دانشگاه دوبلین انجام داد. در 1688 ایرلند را ترک کرد و به مادرش در لستر Leicester پیوست. در 1689 با سمت منشی‌گری نزد سر ویلیام تمپل Sir William Temple سیاستمدار معروف به کار پرداخت و در ضمن به تحصیل در رشته الهیات ادامه داد که در 1962 آن را به پایان رساند و به سلک روحانیان درآمد. آنگاه پس از اشتغال به چند شغل مذهبی در نواحی مختلف، نزد سرویلیام بازگشت و تا هنگام مرگ او در 1699 در خدمتش ماند، آثاری انتشار داد و به دفاع از سرویلیام برخاست که در مباحثه‌های قلمی درباره نویسندگان قدیم و جدید شرکت کرده و مورد حمله شدید قرار گرفته بود. هجویه او در این زمینه با عنوان نبرد کتابها The Battle of The Books ابتدا به صورت دست‌نویس توزیع گردید و بعد در 1704 به چاپ رسید. سویفت در این نوشته با لحنی نیشدار به بیان موضوع پرداخته و پیکاری در کتابخانه‌ای ترتیب داده است میان عنکبوتی و زنبور عسلی که در تارهای عنکبوت زندانی شده است. عنکبوت تمثیلی از نویسندگان جدید و زنبور عسل تمثیلی از نویسندگان قدیم است. سویفت دراین ضمن نویسندگان را برحسب آثارشان از میان کتابها به میدان مبارزه می‌کشاند و جنگ شدیدی میانشان بوجود می‌آورد. قصه‌ای از یک تغار A Tale of a Tub (1704) نقدی بود درباره فساد در مذهب و آموزش و پرورش. سویفت در 1689 از طرف سرویلیام مأمور تعلیم استر گشت که به روایتی دختر نامشروع او بود و همین که استر به سن جوانی رسید، به او دل بست و مکاتبه‌ای طولانی و پایدار میانشان برقرار شد و در 1702 استر به دنبال سویفت به ایرلند رفت. این دختر همان استلا، دختر مرموزی است که موجب خلق نامه‌هایی به استلا گشت. روابط سویفت و استر تا مرگ استر دوام یافت. سرویلیام پیش از مرگ با قرار دادن مبلغی پول در اختیار سویفت، او را مأمور انتشار نوشته‌های خود کرد، سویفت نیز با صداقت بسیار این کار را انجام داد و به ایرلند بازگشت و با دریافت کمک خرج ازکلیسای دابلین به کار خود ادامه داد. وی به تدریج به سیاست علاقه‌مند گشت و در مباحثه‌های سیاسی و مذهبی شرکت کرد. اولین اثر را در سیاست با عنوان بحثی درباره مشاجره و اختلاف عقیده میان نجیب‌زادگان و عامه مردم در آتن و رم Discourse of the Contests and Dissensions Between The Nobles and The Commons in Athens and Rome (1701) انتشار داد که در آن به وضوح خود را طرفدار گروه آزادیخواهان ویگ معرفی کرده بود و از 1705 تا 1707 که در لندن اقامت داشت، با رهبران این گروه ارتباط داشت. در 1707 سویفت از طرف ملکه آن Anne در مأموریتی مذهبی به ایرلند رفت و در 1705 به انتشار یک سلسله رساله درباره مسائل کلیسایی دست زد که همه آمیخته به طنز و حمله‌هایی شدید بود به پروتستانهای ایرلند بود. منظومه‌های توصیف رگبار شهر Deion of a City Shower و توصیف بامداد Deion of the Morning (1709) وصفی بود از زندگی در شهر لندن. سویفت با کوشش فراوان به مسائل مربوط به مردم ایرلند پرداخت. در 1710 گروه آزادیخواهان را ترک کرد و به محافظه‌کاران Tories پیوست و عضو کلوب برادران Brother’s Club شد، مدتی سردبیری نشریه آنها را برعهده گرفت و مقاله‌های بسیار در صلح و دوستی انتشار داد و نامه‌هایی به استلا Journal to Stella را منتشر کرد. این نامه‌ها مجموعه‌ای است از نامه‌های خصوصی بسیار جالب توجه که سویفت در آنها محیط ادبی و سیاسی و زندگی در لندن و همچنین تحول فکری خود را ترسیم کرده است. سویفت در این دوره به شهرت واقعی دست یافت و نوشته‌هایش درباره سیاست خارجی و صلح مورد توجه قرار گرفت، اما پس از مرگ ملکه آن و سقوط گروه محافظه‌کاران، قدرت سیاسی را از دست داد و به حال تبعید در ایرلند به سر برد و همچنان به نشر آثار سیاسی ادامه داد. نامه پندآمیز به شاعری جوان A Letter of Advice to a Young Poet (1721) پیروزی بسیار به دست آورد. منظومه بلند کادنوس و ونسا Cadenus and Vanessa (1713)، سرگذشت عشق دختری هلندی به سویفت است که شاعر به وسیله این منظومه به او پاسخ می‌دهد، بی‌آنکه عشق او را پذیرفته باشد. نامه‌های بزاز The Drapier Letters (1724) درباره امور ایرلند است که سویفت را رهبر محبوب ایرلندیها و سرمشق میهن‌پرستی گرداند. رمان سفرنامه گالیور Culliver’s Travels (1726) انتقادی شدید و هجوآمیز از اوضاع واقعی زمان است بر زمینه افسانه‌ای جالب توجه و هوشیارانه و مسخره‌آمیز که شاهکار سویفت به شمار آمد. از آثار دیگر این دوره نظری کوتاه به ایالت ایرلند A Short View of the State of Ireland (1727) است و رساله درباره اطفال فقیر، و نوشته‌هایی هجوآمیز مانند یادداشتهای روزانه بانویی متجدد Journal of a Modern Lady (1729)، اطاق آرایش خانم The Lady’s Dressing-Room (1732) و مانند آن. آثار شاعرانه سویفت The Poetical Works of Swift و اشعاری درباره مرگ دکتر سویفت به قلم خود او. Verses on the Death of Doctor Swift by Himself در 1739 انتشار یافت. از 1738 در سویفت نشانه‌های اختلال مغزی نمودار شد که در 1742 به صورت تحمل‌ناپذیر درآمد و پس از آن او را در بی‌حسی کلی فرو برد که تا لحظه مرگ در اکتبر 1745 دوام یافت.

سویفت از نظر سیاسی، شخصیتی منتفذ بود، خاصه دفاع وی از حقوق مردم ایرلند و وظایفی که برای رفاه آنان برعهده گرفته، او را قهرمان ملی ساخته بود. سویفت از راه نوشته‌هایش بر دستگاه حکومت انگلستان تأثیر بسیار گذاشت، چنانکه از راهنماییها و پیشنهادهایش بهره بسیار برده شد. از نظر ادبی سویفت استاد نثر هجوآمیز قرن خود به شمار می‌آمد، آثارش از تازگی و بلندی اندیشه برخوردار بود و سبک انشایش از وحدت و تناسب کامل میان لفظ و معنی و غنای کلمه و تخیل و استحکام و نرمی و روشنی و فصاحت و دقت بهره‌مند است. طنز سلاح محبوب سویفت بود و برای وصف اوضاع مسخره‌آمیز یا سازمانهایی که مورد گله‌اش قرار می‌گرفت، از لحن آمیخته با مزاح استفاده می‌کرد. زبان شاعرانه سویفت بسیار لطیف بوده و به سبب استادیش در بیان اندیشه‌ای بدیع و عمیق و ژرف‌بینی کامل و نظر صائب، در رأس نویسندگان بزرگ کلاسیک انگلستان در نیمه اول قرن هیجده جای گرفته است.

ترجمه به فارسی: سفرنامه گالیور- موطلایی و سه خرس.

زهرا خانلری – فرهنگ ادبیات جهان - خوارزمی