اهتمام به شعر و ادب
کتاب: تاریخ سیاسى اسلام، ص 38
نویسنده: دکتر صادق آیینهوند
توجه به شعر از قدیم الایام در عرب وجود داشت.باید افزود که خلق و خوى جاهلى، همراه با نظام صحرانوردى و چادرنشینى و ره سپردن با صداى زنگ شتران، عرب را شاعر پیشه بار مىآورد.در جوامع بسته و پاى بند صحرا، که با تمدنهاى پر رونق دنیا در ارتباط نباشند، معمولا شعر تنها وسیله ارتباط و یگانه ارگان رسمى و زبان تفاهم سیاسى و اجتماعى است .شعر در عرب چنین مهمى را به عهده داشت.
عرب را اعتقاد بر این بود که شاعر را پرى اى همراه است که به او تلقین مىکند، چون معتقد بود که شاعرى امرى غیر عادى است و شاعران را «مجنون» مىدانستند و حتى نام پریانى را که به شاعران القاى شعر مىکردهاند در کتابهاى تاریخ و ادب بر شمردهاند.چون عرب با مسألهاى به نام «وحى» آشنا نبود، به پیامبر گرامى هم العیاذ بالله نسبت «مجنون» و «شاعر» مىداد، چه او تصور مىکرد که این سخنان غیر عادى جز از همان مقوله شعر چه چیز دیگر مىتواند
سه بازار عمده ادبى در «حجاز» بود که ادب و اقتصاد عرب هر دو توامان در آنجاها به نمایش مىآمد و مشترى گرد مىآورد.این بازارها «عکاظ» ، «مجنه» و «ذى المجاز» بودند.نوشتهاند که در کعبه شاعران هر قبیله گرد مىآمدند و بهترین سرودههاى خود را مىخواندند و از آن میان بهترین اشعار را انتخاب مىکردند و به گفته پارهاى از مورخین بر کعبه مىآویختهاند .کلمه «معلقات سبع» یا «آویزههاى هفتگانه» از اینجا پیدا شده است.گر چه پارهاى از مورخین و نویسندگان در این اقوال شک کردهاند و آنها را منحول دانستهاند، (1) ولى در پارهاى از این اشعار که مورد شک نیست بینش جاهلى براى ما بوضوح نمایان است.
گفتیم که شعر زبان رسمى و بیان سیاسى عرب و یا به قول پارهاى از نویسندگان «شعر دیوان عرب بود» ، و به علت این اثردهى و اثر نهى سخت در خور و استفاده بود.داستان زیر میزان برد و تأثیر تبلیغى شعر را بهتر نمایان مىکند.گفتهاند که «اعشى قیس» یکى از شاعران جاهلى بر مردى گمنام به نام «محلق» وارد شد که دخترانش به شوهر نرفته بودند.شاعر قصیدهاى در مدح «محلق» سرود.طولى نکشید که همه دخترانش به شوهر رفتند و خود نیز شهرتى تمام یافت . (2)
پىنوشتها:
1 ـ طه حسین.فى الشعر الجاهلى. (قاهره، مطبعة دارالکتب المصریه، 1344) .
2ـ فؤاد افارم البستانى.المجانى الحدیثة. (بیروت، مطبعة الکاتولیکیة)، ج 1، ص .240
کلمات کلیدی :
