وضعیت اقتصادى جزیرة العرب
کتاب: از پیدایش اسلام تا ایران اسلامى، ص 23
نویسنده: رسول جعفریان
کمبود شدید آب در جزیرة العرب از مهمترین عوامل شکل دهنده به شیوه زندگى و فعالیتهاى اقتصادى عربها بود.کشاورزى جز در مناطق محدود وجود نداشت.شتر عنصر مهم زندگى عربها و همدم آنان بود.در مواردى گوسفندانى هم نگهدارى مىشد.بدین ترتیب عرب، دامدارى محدودى را برگزیده بود تا بتواند چند روزى در منطقهاى به سر برد.نتیجه این امر، عدم رشد شهر نشینى و بطور طبیعى عدم رشد حرفه و صنعت در آن جامعه شده بود.
تجارت در مکه وجود داشت و این به دلیل مرکزیت عبادى آن بود که خود حاصل وجود کعبه و بتکدههاى عرب در این شهر بود.بازارهاى مکه محل مناسبى براى تأمین ما یحتاج مردم بود که کالاهاى آن بیشتر از خارج جزیرة العرب فراهم مىشد.در این تجارت سایر قبایل و نیز ساکنان یثرب و طائف مشارکت داشتند.
مردم یثرب و طائف به دلیل داشتن آب، به کشاورزى اشتغال داشتند.این آب تنها براى آبیارى نخلستان و اندکى کشاورزى کفایت مىکرد، نه بیشتر.محصولاتى مانند جو و گندم نیز در طائف و مدینه کشت مىشد که البته چندان گسترده نبود.گفتیم که جنوب جزیرة العرب، یعنى یمن یا عربستان خوشبخت از نعمت باران کافى برخوردار بود و از این رو منطقهاى ثروتمند به شمار مىرفت.شاید همین سبب دست اندازى قدرتهاى خارجى بر آن بود.
در مجموع، اعراب مردمى فقیر و کم درآمد و در عین حال سخت کوش بودندو به زندگى سخت و خشن و دشوار عادت داشتند.این ویژگى یک جامعه بدوى است که به پشتوانه آن و جمعیت کافى مىتواند تمدنى را ویران کند و جانشین آن شود.
کلمات کلیدی :
